Η ακμή είναι μια πάθηση των σμηγματογόνων αδένων. Οι αδένες αυτοί υπάρχουν σε όλο σχεδόν το σώμα και παράγουν μια ελαιώδη ουσία, το σμήγμα, το οποίο λιπαίνει και προστατεύει το δέρμα.

Η ακμή είναι κατ’ εξοχήν πάθηση της εφηβικής ηλικίας. Το σύνολο σχεδόν των εφήβων παρουσιάζει κάποια στιγμή στοιχεία ακμής που κυμαίνονται από πολύ ήπιες και λιγοστές βλάβες, οι οποίες συνήθως αγνοούνται από τον ασθενή, έως σοβαρή ακμή που οδηγεί σε ουλές και δυσχρωμίες.

Εκτός από την εφηβεία, η ακμή μπορεί να εμφανιστεί σε βρέφη (βρεφική ακμή), παιδιά (παιδική ακμή) ή σε ενηλίκους (ακμή ενηλίκων).

Είναι σημαντικό, ιδιαίτερα σε ενήλικες γυναίκες να αποκλειστούν ορμονικές διαταραχές που ευθύνονται για την εμφάνιση ακμής καθώς και καθημερινές πρακτικές (λιπαρές κρέμες περιποίησης, προϊόντα μακιγιάζ, έντονη τριβή ή πίεση) που μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την ακμή.

Η ακμή εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και στο λαιμό, την πλάτη, το στέρνο και τους ώμους. Στα σημεία αυτά οι σμηγματογόνοι αδένες είναι περισσότεροι σε αριθμό και μεγαλύτεροι σε μέγεθος με αποτέλεσμα να παράγουν περισσότερο σμήγμα.

Η ακμή είναι πολυπαραγοντική νόσος. Αυτό σημαίνει ότι ποικίλοι παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνιση και τη βαρύτητά της. Τέτοιοι παράγοντες είναι:

• Κληρονομικότητα
• Ορμονικοί παράγοντες ( εφηβεία, εγκυμοσύνη, έμμηνος ρύση, ορμονικές διαταραχές)
• Φάρμακα (κορτιζόνη, αντισυλληπτικά, ανδρογόνα)
• Τριβή ή πίεση του δέρματος (στενά ενδύματα, κράνη, νάρθηκες)
• Προϊόντα περιποίησης του δέρματος (λιπαρές κρέμες)
• Προϊόντα μακιγιάζ (make up, πούδρες)
• stress

Λόγω της αυξημένης παραγωγής σμήγματος (λιπαρότητα) οι πόροι των σμηγματογόνων αδένων αποφράσσονται και το σμήγμα εγκλωβίζεται μέσα στο δέρμα δημιουργώντας έτσι λευκά και μαύρα στίγματα που ονομάζονται φαγέσωρες. Ακολουθεί μια φλεγμονή στην περιοχή με αποτέλεσμα την εμφάνιση βλατίδων (κόκκινα σπυράκια) ενώ η εμπλοκή μικροοργανισμών του δέρματος (P. Acnes) οδηγεί στην εμφάνιση φλυκταινών (μπιμπίκια).

Έχετε ακμή εάν διαπιστώσετε ότι στο δέρμα σας υπάρχουν:

• Φαγέσωρες (λευκά και μαύρα στίγματα): μη φλεγμονώδεις βλάβες που οφείλονται στον εγκλωβισμό του σμήγματος μέσα στο δέρμα.
• Βλατίδες (κόκκινα σπυράκια): φλεγμονώδεις βλάβες
• Φλυκταινίδια (μπιμπίκια): κόκκινα σπυράκια με πύο στην κορυφή τους. Οφείλονται στη φλεγμονή και σε μικροοργανισμούς του δέρματος.
• Κύστεις: μεγάλα “μπιμπίκια” βαθειά μέσα στο δέρμα. Συνήθως είναι επώδυνα και μπορεί να οδηγήσουν σε ουλές.
• Οζίδια: μεγάλα επώδυνα σπυριά που μπορεί να αφήσουν ουλές.

Ανάλογα με το είδος των βλαβών, την εντόπιση, τον αριθμό τους, τα συμπτώματα που δημιουργούν και τον κίνδυνο να οδηγήσουν στη δημιουργία ουλών ή δυσχρωμιών, ο δερματολόγος θα διακρίνει αν έχετε ήπια, μέτρια ή σοβαρή ακμή, φλεγμονώδη ή μη φλεγμονώδη (φαγεσωρική) ακμή και θα συστήσει την κατάλληλη για εσάς θεραπεία.

Ανάλογα με τον τύπο και τη βαρύτητα της ακμής, ο δερματολόγος θα συστήσει την κατάλληλη για κάθε ασθενή θεραπεία. Οι θεραπείες της ακμής διακρίνονται σε:

• Τοπικές θεραπείες: Δραστικοί παράγοντες που εφαρμόζονται στο δέρμα με τη μορφή κρέμας, γέλης (τζελ) ή λοσιόν και στοχεύουν στη μείωση της λιπαρότητας και την εξάλλειψη φλεγμονωδών και μη φλεγμονωδών (φαγεσωρικών) βλαβών σε ήπιες και μέτριες μορφές ακμής.
• Συστηματικές θεραπείες: Περιλαμβάνουν τα αντιβιοτικά που δρουν σαν αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακοί παράγοντες και την ισοτρετινοϊνη στις σοβαρές ή ανθεκτικές περιπτώσεις ακμής.
• Ορμονικοί παράγοντες (αντισυλληπτικά) μπορεί να χορηγηθούν συμπληρωματικά σε ακμή ενηλίκων γυναικών με εργαστηριακά τεκμηριωμένη ορμονική διαταραχή (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, υπερανδρογοναιμία κλπ)
• Χημικά peeling: Χρησιμοποιούνται κατάλληλοι παράγοντες που μειώνουν τη λιπαρότητα του δέρματος καταστέλλοντας τη λειτουργία των σμηγματογόνων αδένων, εξαλείφουν τις βλάβες, καταπραΰνουν τη φλεγμονή, βελτιώνουν την υφή του δέρματος και αμβλύνουν τις ουλές.
• Καθαρισμός δέρματος: Είναι η αφαίρεση της περίσσειας του σμήγματος και η διάνοιξη- παροχέτευση μεμονωμένων βλαβών (φαγεσωρικών ή κυστικών). Εφαρμόζεται σε κάποιες περιπτώσεις στην αρχή της θεραπείας προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των άλλων θεραπειών.
• Fractional laser : Είναι αποτελεσματικό στην αποκατάσταση των ουλών της ακμής.

Παράλληλα με τη θεραπεία, ο γιατρός σας θα σας συστήσει προϊόντα καθαρισμού και περιποίησης- ενυδάτωσης του δέρματος με σκοπό να περιοριστούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες της αγωγής, όπως το ερύθημα και η ξηρότητα. Μετά το τέλος της θεραπείας χορηγείται αγωγή συντήρησης για διαφορετικό κατά περίπτωση χρονικό διάστημα προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα υποτροπής.

Η αλήθεια είναι πως η ακμή δεν αποτελεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα για τον οργανισμό μας.

Όμως :

• Οι βλάβες της ακμής αποτελούν μείζον αισθητικό πρόβλημα για εφήβους και νεαρούς ενήλικες καθώς εμφανίζονται σε ορατά σημεία του σώματος όπως το πρόσωπο.
• Έχει διαπιστωθεί ότι άτομα με μέτρια ή σοβαρή ακμή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση με αντίκτυπο στις διαπροσωπικές και κοινωνικές τους σχέσεις, στενοχωριούνται για τα σπυράκια και τα σημάδια τους και μπορεί να εμφανίσουν ακόμη και κατάθλιψη.
• Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η ακμή δεν έχει συμπτώματα, εντούτοις κάποιες από τις βλάβες όπως φλυκταινίδια, οζίδια ή κύστεις μπορεί να συνοδεύονται από κνησμό, πόνο ή καύσο και να τραυματίζονται κατά το πλύσιμο, ξύρισμα κλπ με αποτέλεσμα να αιμορραγούν.
• Σοβαρότερες μορφές ακμής οδηγούν σε ουλές και δυσχρωμίες, οι οποίες επηρεάζουν την ψυχολογία των ασθενών και τους ταλαιπωρούν ακόμη και όταν η ενεργός ακμή έχει πλέον αποδράμει.

Όταν λοιπόν υπάρχουν διαθέσιμες αρκετές θεραπείες που μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες και τις επιθυμίες σας, αξίζει να αφήσετε αθεράπευτη την ακμή σας;