Πληροφορίες
Το μελάνωμα αποτελεί τον πιο επιθετικό καρκίνο του δέρματος και έναν από τους επιθετικότερους καρκίνους του οργανισμού
Το μελάνωμα δημιουργείται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό ειδικών κυττάρων του δέρματος που παράγουν χρωστική (μελανίνη) και ονομάζονται μελανοκύτταρα.
Η συχνότητα εμφάνισής του έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει να αυξάνεται λόγω της υπέρμετρης έκθεσης στον ήλιο ή σε τεχνητές πηγές μαυρίσματος (solarium).
Προσβάλλει άνδρες και γυναίκες όλων των φυλών και μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα (κορμός, κεφάλι, άκρα, παλάμες, πέλματα, γεννητικά όργανα). Το 75% των μελανωμάτων αναπτύσσονται σε “καθαρό δέρμα” και μόνο το 25% αναπτύσσεται επί προϋπάρχοντος σπίλου.
Συνήθως μοιάζει με επίπεδη ή επηρμένη ελιά (σπίλο), η οποία όμως παρουσιάζει αλλοιώσεις στα χαρακτηριστικά της όπως:
- ασυμμετρία
- ανώμαλα όρια με εγκοπές και προεξοχές
- ανομοιογένεια στο χρώμα
- διάμετρο μεγαλύτερη από 6mm (η γόμα ενός μολυβιού)
- πρόσφατη αλλαγή στη μορφή ενός προϋπάρχοντος σπίλου.
Ζητήστε τη συμβουλή του δερματολόγου σας εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στις ελιές σας ή εάν διαπιστώσετε την εμφάνιση μιας καινούριας ελιάς.
Ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση μελανώματος αποτελούν άτομα που διαθέτουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- πολύ ανοιχτό χρώμα δέρματος, γαλανά ή πράσινα μάτια, κόκκινα ή ξανθά μαλλιά και πολλές φακίδες στο πρόσωπο (φωτότυπος Ι κατά Fitzpatrick)
- ανοιχτό χρώμα δέρματος που καίγονται όταν εκτίθενται στον ήλιο (φωτότυπος ΙΙ κατά Fitzpatrick)
- άτομα που έχουν υποστεί ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία
- άτομα που έχουν πολλούς σπίλους (περισσότερους από 50) ή έχουν άτυπους-δυσπλαστικούς σπίλους
- άτομα που έχουν εμφανίσει μελάνωμα στο παρελθόν (ατομικό ιστορικό μελανώματος)
- άτομα με συγγενή στο οικογενειακό τους περιβάλλον που εμφάνισε μελάνωμα (οικογενειακό ιστορικό μελανώματος)
- ανοσοκατεσταλμένοι
- άτομα με έντονη και παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο (πχ ναυτικοί, αγρότες, οικοδόμοι) ή σε τεχνητές πηγές μαυρίσματος (solarium)
Ύποπτες βλάβες που εγείρουν την υποψία μελανώματος αφαιρούνται μόνο χειρουργικά και αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση (βιοψία).
Η βιοψία θέτει την οριστική διάγνωση του μελανώματος, τον τύπο και το βάθος του καθώς και επί μέρους χαρακτηριστικά που λαμβάνονται υπόψη για την περαιτέρω αντιμετώπισή του.
Ακολουθεί ευρύτερη χειρουργική εκτομή στην περιοχή της αρχικής βλάβης, έλεγχος λεμφαδένων και σταδιοποίηση της νόσου.
Όταν ο όγκος δεν έχει προχωρήσει σε βάθος (πρώιμα στάδια), η ευρεία εκτομή αποτελεί και θεραπεία του μελανώματος, ενώ σε πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να απαιτηθεί χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική για την μετέπειτα πορεία και εξέλιξη του μελανώματος.
