Η ακμή είναι μια φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος που χαρακτηρίζεται από ποικιλία βλαβών: λευκά και μαύρα στίγματα που ονομάζονται φαγέσωρες, μικρά κόκκινα σπυράκια (βλατίδες), μπιμπίκια (φλυκταινίδια) καθώς και μεγαλύτερα σπυράκια που περιέχουν πύο (οζίδια και κύστεις).

Όσο βαθύτερα μέσα στο δέρμα εντοπίζονται οι βλάβες τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες να δημιουργηθούν ουλές κατά την επούλωσή τους.

Επίσης, η κακοποίηση των βλαβών όπως π.χ. έντονο τρίψιμο, άσκηση πίεσης ή προσπάθειες διάνοιξης και παροχέτευσης (σπάσιμο) των σπυριών συντελούν στη δημιουργία ουλών.

Οι ουλές της ακμής εμφανίζονται συνηθέστερα στο πρόσωπο, την πλάτη και το στέρνο. Διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: τις ατροφικές ουλές, τις υπερτροφικές ουλές και τα χηλοειδή.

Ατροφικές ουλές: Εμφανίζονται σαν μικρές εμβυθισμένες κοιλότητες στο δέρμα (ice-pick) που μοιάζουν με μικροσκοπικές “τρυπούλες” ή σαν μεγαλύτερες και πιο πλατιές λακούβες (boxcar).

Οφείλονται στη μειωμένη παραγωγή και άναρχη εναπόθεση κολλαγόνου κατά τη διαδικασία επούλωσης ενός τραύματος ή μιας φλεγμονώδους βλάβης της ακμής και είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος ουλών.

Υπερτροφικές ουλές: Σε αντίθεση με τις ατροφικές ουλές, όταν παράγονται αυξημένες ποσότητες κολλαγόνου κατά την επούλωση, τότε οι ουλές που δημιουργούνται είναι διογκωμένες και προεξέχουν.

Χηλοειδή: Είναι πολύ διογκωμένες υπερτροφικές ουλές που προκαλούν έντονη δυσμορφία και οφείλονται σε υπέρμετρη παραγωγή κολλαγόνου

Στις μέρες μας είναι διαθέσιμες ποικίλες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση των ουλών ακμής. Παρ’ όλα αυτά η θεραπεία τους εξακολουθεί να είναι δύσκολη. Ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι ουλές του μπορεί να μην εξαφανιστούν τελείως. Με την κατάλληλη σειρά θεραπειών μπορεί να επιτευχθεί βελτίωση 80-100%.

Ανάλογα με τη μορφή τους, οι ουλές της ακμής αντιμετωπίζονται με διαφορετική μέθοδο ή σειρά μεθόδων, οι οποίες επιλέγονται από το δερματολόγο μετά την κλινική αξιολόγηση κάθε περίπτωσης εξατομικευμένα.

Οι διαθέσιμες θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Χημικά peeling

Χημικοί παράγοντες όπως το TCA εφαρμόζονται στο δέρμα με σκοπό την απομάκρυνση των επιφανειακών στιβάδων και τη διέγερση της παραγωγής κολλαγόνου.

Μετά τη θεραπεία ακολουθεί απολέπιση (ξεφλούδιασμα) του δέρματος που διαρκεί λίγες ημέρες, ανάλογα με τη δραστικότητα του peeling. Δίνονται οδηγίες περιποίησης του δέρματος από τη γιατρό ενώ συστήνεται αποφυγή έκθεσης στον ήλιο.

Η θεραπεία μπορεί να επαναληφθεί μετά από 4-6 εβδομάδες.

• Δερμοαπόξεση με μικροκρυστάλλους

Απομακρύνει τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας και μειώνει σταδιακά το βάθος των ουλών αφήνοντας το δέρμα λείο.

Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις δραστηριότητές του.

Χρειάζονται επαναλαμβανόμενες συνεδρίες ανά 7-14 ημέρες για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

Είναι κατάλληλη μέθοδος για πιο επιφανειακές ουλές και για ασθενείς που δεν επιθυμούν μεγάλο χρόνο αποθεραπείας μετά τη συνεδρία.

• Fractional CO₂ laser

Δρα στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος και είναι πολύ αποτελεσματική μέθοδος για τη θεραπεία των ουλών ακμής.

Παράγει μια δέσμη φωτός που “κόβεται” σε μικρές στήλες, οι οποίες διεισδύουν βαθιά και επηρεάζουν τμηματικά το δέρμα, αφήνοντας ανάμεσά τους κενά άθικτου ιστού. Με τον τρόπο αυτό, οι ινοβλάστες που υπάρχουν στο άθικτο δέρμα διεγείρονται και παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη “γεμίζοντας” τις ουλές.

Μετά τη θεραπεία, υπάρχει ερύθημα και οίδημα του δέρματος που υποχωρεί σε λίγες ημέρες. Συστήνεται αποφυγή έκθεσης στον ήλιο για λίγες ημέρες και δίνονται οδηγίες για περιποίηση του δέρματος.

Οι συνεδρίες επαναλαμβάνονται κάθε 6-8 εβδομάδες και συνήθως απαιτούνται 3-4 θεραπείες για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

Επειδή η παραγωγή κολλαγόνου απαιτεί χρόνο, το αποτέλεσμα είναι σταδιακά αυξανόμενο και η μέγιστη βελτίωση είναι ορατή 6 μήνες μετά την ολοκλήρωση των συνεδριών.

• Needling

Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική με μικρό χρόνο αποθεραπείας (επούλωσης). Γίνεται με τη βοήθεια ειδικών μηχανημάτων (dermapen και dermaroller) που φέρουν βελόνες, οι οποίες εισχωρούν στο δέρμα – σε ρυθμιζόμενο βάθος- και δημιουργούν μικροτραυματισμούς διεγείροντας την παραγωγή κολλαγόνου.

Η διαδικασία είναι σχεδόν ανώδυνη με τη χρήση αναισθητικής κρέμας και μπορεί να επαναληφθεί μετά από 7-10 ημέρες.

• Υαλουρονικό οξύ

Υαλουρονικό οξύ υπάρχει φυσιολογικά στο δέρμα και προσφέρει ενυδάτωση και όγκο. Στις ουλές της ακμής χρησιμοποιείται υαλουρονικό με τη μορφή ζελατινώδους gel, το οποίο “γεμίζει” τα κενά δίνοντας άμεσα ορατά αποτελέσματα. Η διάρκειά του κυμαίνεται από 6-12 μήνες καθώς σταδιακά διασπάται από τον οργανισμό και είναι κατάλληλο για υπολειμματικές ουλές που επιμένουν μετά την ολοκλήρωση άλλων θεραπειών.

• Ενδοβλαβικές διηθήσεις για υπερτροφικές ουλές και χηλοειδή

Κορτιζονούχα σκευάσματα εισάγονται με τη βοήθεια βελόνας μέσα στις υπετροφικές ουλές και τα χηλοειδή και προκαλούν τη σταδιακή μείωση του μεγέθους τους.

Η θεραπεία μπορεί να επαναληφθεί μετά από 20 ημέρες και μπορεί να συνδυαστεί με ταυτόχρονη ψύξη του χηλοειδούς με υγρό άζωτο (κρυοθεραπεία).