Οι μύκητες μεταδίδονται με τους εξής τρόπους:

• άμεση επαφή με μολυσμένο άτομο ( εναγκαλισμός, αθλήματα που φέρνουν σε επαφή άτομο με άτομο όπως η πάλη και το beach volley).
• Επαφή με μολυσμένο ζώο (κουνέλι, σκύλο, γάτα, τρωκτικά).
• Επαφή με μολυσμένο αντικείμενο ( πετσέτες, βούρτσες μαλλιών, υποδήματα) ή μολυσμένη επιφάνεια (πισίνες, αποδυτήρια, γυμναστήρια, σάουνες).

Οι μύκητες εισβάλλουν στο δέρμα, τα νύχια ή τις τρίχες, τρέφονται με νεκρά κύτταρα, πολλαπλασιάζονται και προκαλούν τις μυκητιάσεις.

Ανάλογα με το σημείο “εισβολής” των μυκήτων, οι μυκητιάσεις διακρίνονται σε :

• μυκητιάσεις του δέρματος (δερματοφυτίες)
• μυκητιάσεις των πτυχών όπως οι μεσοδακτύλιες πτυχές, οι μασχάλες και οι μηροβουβωνικές πτυχές(ανάμεσα στα πόδια)
• μυκητιάσεις των βλεννογόνων (στοματική κοιλότητα, κολπίτιδες, βαλανοποσθίτιδα)
• μυκητιάσεις των τριχών
• μυκητιάσεις των ονύχων (ονυχομυκητιάσεις)

Μυκητίαση του δέρματος (δερματοφυτία)

Οφείλεται σε δερματόφυτα και μπορεί να προσβληθούν ο κορμός, το πρόσωπο, τα χέρια ή τα πόδια (πόδι του αθλητή).

Εκδηλώνονται συνήθως σαν πλάκες με απολέπιση (ξεφλούδισμα), ερυθρότητα, έντονο κνησμό (φαγούρα) ενώ μπορεί να αναπτυχθούν και φυσαλίδες (μικρές φουσκάλες). Οι πλάκες αυτές μεγαλώνουν αν αφεθούν χωρίς θεραπεία..

Μια ιδιαίτερη μορφή μυκητίασης του δέρματος είναι η ποικιλόχρους πιτυρίαση που οφείλεται σε ζυμομύκητα (M. Furfur). Ο μύκητας αυτός κατοικεί φυσιολογικά στο δέρμα και χρειάζεται υγρασία και λιπίδια για να αναπτυχθεί. Το καλοκαίρι, με την αυξημένη εφίδρωση και παραγωγή σμήγματος, ευνοείται η ανάπτυξή του και γι αυτό η ποικιλόχρους πιτυρίαση υποτροπιάζει συνήθως τους θερινούς μήνες. Εκδηλώνεται με πολλαπλές μικρές και μεγάλες πλάκες, πιο ανοιχτόχρωμες συνήθως από το υπόλοιπο σώμα, χωρίς συμπτώματα, οι οποίες προσβάλλουν κυρίως τον κορμό.

Μυκητίαση των πτυχών (παράτριμμα)

Οφείλεται σε δερματόφυτα ή κάντιντα και προσβάλλει τις μεσοδακτύλιες πτυχές στα χέρια και τα πόδια, τις μασχάλες, τις μηροβουβωνικές πτυχές (ανάμεσα στα πόδια) ή την περιοχή κάτω από το στήθος.

Η απολέπιση (ξεφλούδισμα) μπορεί να απουσιάζει, υπάρχει όμως έντονο κοκκίνισμα, υγρασία και ρυπαρότητα και μπορεί να αναπτυχθούν ρωγμές ή διαβρώσεις. Ο κνησμός είναι συνήθως βασανιστικός.

Μυκητίαση των βλεννογόνων

Οφείλεται σε κάντιντα και αφορά τη στοματική κοιλότητα, τον κόλπο και τα μικρά και μεγάλα χείλη στις γυναίκες και τη βάλανο στους άνδρες.

Η εμφάνισή της σχετίζεται συνήθως με παρατεταμένη λήψη αντιβιοτικών ή κορτιζόνης, ανοσοκαταστολή και σακχαρώδη διαβήτη.

Εκτός από κνησμό, μπορεί να συνυπάρχει αίσθημα καψίματος, τσούξιμο και λευκωπό επίχρισμα ή έκκριμα στις πάσχουσες περιοχές.

Μυκητίαση των τριχών

Οφείλεται σε δερματόφυτα που εισβάλλουν στο στέλεχος των τριχών και προκαλούν απώλειά τους.

Προσβάλλει το τριχωτό της κεφαλής – συχνότερα σε νήπια και παιδιά σχολικής ηλικίας- και το πρόσωπο, ιδίως την περιοχή του γενείου σε ενήλικες άνδρες.

Μυκητίαση των ονύχων (ονυχομυκητίαση)

Οφείλεται σε δερματόφυτα (κυρίως στα νύχια των ποδιών) ή σε κάντιντα (κυρίως στα χέρια).

Η υγρασία και οι κλειστές συνθήκες στα πόδια και η συχνή διαβροχή των χεριών (νοικοκυρές, πολύ συχνό πλύσιμο χεριών) ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων.

Η ονυχομυκητίαση εκδηλώνεται με αλλοιώσεις στην υφή των νυχιών, όπως πάχυνση, υπερκεράτωση στην κάτω επιφάνεια του νυχιού ή αποκόλλησή του από το δέρμα αλλά και αλλοιώσεις στο χρώμα όπως κιτρινωπή, καφέ ή πράσινη δυσχρωμία.

Η θεραπεία διαρκεί αρκετούς μήνες και οι υποτροπές είναι συχνές.

Πολλές φορές η εικόνα της μυκητίασης είναι τόσο χαρακτηριστική που η διάγνωση γίνεται μόνο με την κλινική εξέταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως, μπορεί να ληφθεί δείγμα (λέπια δέρματος, τρίχες ή ξέσμα από τα νύχια) προκειμένου να εξεταστεί στο μικροσκόπιο ή να γίνει καλλιέργεια.

Για τη θεραπεία των μυκητιάσεων χρησιμοποιούνται τοπικοί ή συστηματικοί παράγοντες, ανάλογα με το είδος και την εντόπιση της μυκητίασης.

Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλει από λίγες εβδομάδες έως πολλούς μήνες (ονυχομυκητίαση).

Είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας σχετικά με τον τρόπο και τη διάρκεια της θεραπείας για την αποφυγή υποτροπών.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις μυκητιάσεις είναι ότι πολύ συχνά επανεμφανίζονται.

Για να αποφύγετε τη μόλυνση ή την επανεμφάνιση των μυκήτων:

• Διατηρείτε το δέρμα σας καθαρό και στεγνό.
• Αποφύγετε την έντονη εφίδρωση και απομακρύνετε την περίσσεια του ιδρώτα με ντους/μπάνιο φροντίζοντας να στεγνώνετε πολύ καλά το δέρμα με μια πετσέτα.
• Πλένετε τα πόδια σας στο τέλος της ημέρας και στεγνώστε τα πολύ καλά, κυρίως ανάμεσα στα δάχτυλα.
• Αποφύγετε τη συχνό πλύσιμο των χεριών.
• Χρησιμοποιείτε γάντια σε εργασίες που απαιτούν επαφή με νερό.
• Χρησιμοποιείτε προληπτικά αντιιδρωτικές πούδρες που απορροφούν την υγρασία και περιορίζουν την εμφάνιση των μυκήτων.
• Αποφύγετε τη βάδιση με γυμνά πόδια σε δημόσιους χώρους όπου υπάρχει υγρασία, όπως σάουνες, αποδυτήρια, πισίνες.
• Αποφύγετε τα πολύ στενά ρούχα και εσώρουχα που δεν επιτρέπουν τον καλό αερισμό του δέρματος.
• Αποφύγετε συνθετικά/νάυλον υφάσματα.
• Φροντίστε οι κάλτσες και τα εσώρουχα να είναι βαμβακερά.
• Προτιμήστε υποδήματα καλής ποιότητας που επιτρέπουν στο πόδι να “αναπνένει”.
• Αερίζετε τα υποδήματα που φοράτε και αλλάζετε συχνά κάλτσες.
• Μη χρησιμοποιείτε υποδήματα, πετσέτες και ρουχισμό τρίτων.
• Πλένετε και στεγνώνετε τα χέρια σας μετά από επαφή με ανεμβολίαστα ζώα ή χώμα (αγροτικές εργασίες, κηπουρική).
• Αποφύγετε την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών.